Wijn in Tirol?

De wijnen van Tirol: hooggelegen verrassingen
Als je aan Tirol denkt, zie je waarschijnlijk besneeuwde bergen, après-ski en schnitzels voor je. Wijn? Dat ligt niet direct voor de hand. Toch groeit dit Oostenrijkse Alpengebied langzaam uit tot een verrassend wijngebied. Waar wijnbouw vroeger vooral draaide om zonnige heuvels in klassieke regio's, zie je nu dat wijnstokken steeds hoger de bergen in klimmen. Klimaatverandering speelt daar een belangrijke rol in. Zo worden in Zuid-Zweden inmiddels wijnen gemaakt, en dichter bij huis herontdekt Tirol zijn wijntraditie.

Een klein lesje geografie

Voordat we de wijnmakers induiken, eerst een korte uitleg over Tirol. Het is een regio in Oostenrijk, maar Tirol is niet één gebied. Zo is er Noord-Tirol, waar de meeste skigebieden liggen, en Oost-Tirol, een kleinere en meer afgelegen regio. Dan is er ook nog Zuid-Tirol, maar verwarring alert: dat ligt in Italië en wordt meestal Alto Adige genoemd. Dit gebied maakt onderdeel uit van de autonome regio Trentino-Alto Adige en staat bekend om zijn elegante wijnen zoals pinot grigio en lagrein. Onze focus ligt echter op Noord-Tirol, waar een nieuwe generatie wijnmakers aan het roer staat.

Wijnbouw: van de Romeinen tot schnaps

Wijn maken in Noord-Tirol is geen nieuw fenomeen. Al in het jaar 965 werd er geschreven over wijnbouw in deze regio, en de Romeinen zouden zelfs in wijn hebben gehandeld bij het dorpje Weinberg, vlak bij de grens met Zwitserland.

In de 16e eeuw werden wijngaarden tussen Landeck en Kitzbühel aangemoedigd om soldaten van genoeg wijn te voorzien. Maar toen de Kleine IJstijd in de 17e eeuw alles kouder maakte, verbood keizerin Maria Theresia de wijnbouw in Noord-Tirol. Druiven maken plaats voor fruit, en schnaps werd de nieuwe koning.

Pas in de jaren ‘90 van de 20e eeuw bloeide de wijnbouw langzaam weer op. Dankzij modernere technieken en stijgende temperaturen durfden wijnmakers het weer aan. De oprichting van het Tiroler Weinbauverband in 2010 door Peter Zoller en acht andere pioniers gaf de sector een flinke duw in de rug. Vandaag de dag zijn er zestien officiële wijnbedrijven in Noord-Tirol.

Tirol op de wijnkaart: de pioniers

Eén naam die je niet mag vergeten: Weingut Flür. Dit familiebedrijf uit Tarrenz begon in 1995 met wijnbouw op 840 meter hoogte. Inmiddels hebben ze 20.000 wijnstokken en zijn ze het enige voltijdse wijnbedrijf in Tirol – dat is op zichzelf al een prestatie. Dankzij de kalkrijke bodems van het Gurgldal en het frisse alpenklimaat gedijen hier druiven zoals chardonnay, pinot noir, müller-thurgau, rösler maar vooral de taaie solaris perfect.

In 2022 kreeg Weingut Flür de prestigieuze titel Pangeler Hofschank, een erkenning die hen niet alleen toestemming geeft om hun wijnen direct op de boerderij te schenken, maar ook de charme van een authentieke Tiroolse taverne toevoegt. Hier proef je niet zomaar wijn, maar een stukje Gurgldal in het glas. Een eerbetoon aan hun toewijding, gastvrijheid en de kunst van het wijn maken op grote hoogte. Een must-visit tijdens de volgende wintersport.

Andere bekende pioniers zijn Weinbau Zoller-Saumwald van Peter Zoller en Elisabeth Saumwald in Haiming, waar sinds 1997 druiven zoals chardonnay, pinot noir en zweigelt worden verbouwd.

Wijn op hoogte: experimenteren en doorzetten
In een gebied als Tirol, waar de omstandigheden ruig en onvoorspelbaar zijn, is wijn maken geen gemakkelijke opgave. Het weer kan grillig zijn, en met wijngaarden op grote hoogte – soms tot wel 1.020 meter – is elk jaar anders. Wijnmaker Kurt Neurauter in Telfs ervoer dat pijnlijk in 2024, toen een hagelstorm zijn hele wijngaard verwoestte. Toch zien veel producenten juist kansen in deze extremen. Zo experimenteert Weinhof Tangl in Tarrenz met mousserende wijnen en heeft het meerdere lokale prijzen gewonnen. Weinhof Sticklberger in Rietz verbouwt minder bekende druiven zoals muscaris en villaris, terwijl Weinhof Strigl in Sautens klassieke Oostenrijkse rassen als zweigelt en chardonnay nieuw leven inblaast op een halve hectare.

Een regio vol potentie
Hoewel het aantal wijnmakers in Noord-Tirol nog beperkt is, groeit de lijst langzaam maar zeker. Naast de leden van het Tiroler Weinbauverband zijn er nog een paar kleinere bedrijven die zelfstandig opereren, zoals de vrolijk ogende Gutleben Hofschank in Ranggen. Met de steeds betere klimaatomstandigheden is het waarschijnlijk dat het aantal wijnbedrijven in de regio zal toenemen, hoewel het risico – en de wisselende resultaten – altijd aanwezig blijven op deze hoogte.

Tiroler wijn proberen?
Tiroler wijnen zijn nog een niche. Het aanbod is klein, en je moet vaak bij de wijnmaker zelf aankloppen om een fles te bemachtigen. Dus de volgende keer dat je je ski’s hebt ingeleverd en met koude tenen terugkomt van de piste, sla de schnaps eens over en zoek een glas Tiroler wijn. Wedden dat je verrast wordt?

Onze tips 
Geen Tiroler wijn in onze shop, maar probeer in februari ons Wijnpakket bergwijnen. Proef met deze wijnselectie uit Oostenrijk en Alto Adige de bergen in je glas!